Những tác phẩm nhân hóa về cuộc sống muôn loài không phải chủ đề lạ lẫm nhưng “Chú Vịt Mồ Côi” đã thực sự chạm tới nhiều xúc cảm của độc giả trong nước ở nhiều lứa tuổi.
Ngay từ những dòng mở đầu của cuốn sách, cảm hứng cho “Chú Vịt Mồ Côi” của tác giả Tuyền Nguyễn đã là một điều thu hút thật nhẹ nhàng. Tình cảm tự nhiên đi từ những quan tâm đời thường ấy đã viết nên một câu chuyện đẹp về thế giới loài vật dưới góc nhìn gần gũi, đáng yêu và nhiều rung động với những yêu, ghét và cả những hờn giận. Bức tranh hiện lên mang gam màu thanh bình của vùng quê Việt Nam. Ở đó có những dòng sông mát lành chạy ven khu đất, có trái khế chín vàng vừa chua vừa ngọt, có trái trứng cá thơm lựng rơi quanh gốc cây, có những thanh âm lạo xạo giữa trưa hè oi ả.
Chuyện kể về chú vịt mang tên Mồ Côi. Chú sinh ra trong lò ấp trứng nên chưa từng được gặp mẹ, rồi được bà Năm mua về nuôi. Chú có bốn người anh trai là Hai Vịt, Ba Vịt, Tư Vịt và Năm Vịt. Tư Vịt là người quan tâm và chiều chuộng Mồ Côi nhất, kế đó là Hai Vịt với sự nghiêm khắc của mình. Năm anh em nhà chú được lớn lên trong sự yêu thương và chăm sóc của chị Út và bà Năm, cái tên Mồ Côi cũng là do chị Út đặt. Chị còn tặng chú một hình trái tim nhỏ xíu màu xanh rất đặc biệt trên chỏm đầu.
Rồi Mồ Côi gặp Chân Ngắn, đứa trẻ xa lạ luôn ngưỡng mộ và yêu mến Mồ Côi hết mực. Chân Ngắn bảo rằng cái tên Mồ Côi nghe thật đẹp và dù hay bị Mồ Côi bắt nạt nhưng những tình cảm ấm áp mà Mồ Côi dành cho Chân Ngắn là những điều khiến Chân Ngắn vô cùng cảm kích. Chân Ngắn đã cho Mồ Côi thấy thế giới muôn màu bên ngoài cánh cửa chuồng vịt không hề bé nhỏ như Mồ Côi vẫn lầm tưởng. Mồ Côi được thấy cô Heo Mọi cùng đàn con hồng hào với cái đuôi xoáy tít, gặp bác Xù to lớn nằm trước cửa nhà bà Lưng Còng, anh Gà Nòi thân hình đỏ ửng ở nhà ông Thợ May…
Cuộc sống tưởng chừng cứ êm đềm trôi qua như vậy cho đến khi những bóng đen số phận ập tới, sự xuất hiện của bầy chuột với tên thủ lĩnh gian ác là Cống Chột đã lần lượt cướp đi những người thân yêu nhất của Mồ Côi. Bước ra khỏi thế giới nhỏ bé nơi chuồng vịt với những bình yên giản đơn là bài học thực tế có phần khắc nghiệt hơn về cuộc sống mà Mồ Côi học được. Mồ Côi nhận ra tình cảm gia đình là thứ tình cảm vô cùng thiêng liêng và không gì có thể thay thế được. Sự trưởng thành của chú vịt nhỏ cũng lớn dần từ đây.
Nhưng rồi thời gian, sự xuất hiện của Thiên Nga và những người bạn khác đã giúp xóa mờ đi những nỗi buồn đã cũ. Mồ Côi tiếp tục bước đi trên con đường của mình và lạc quan hướng tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.
“Chú Vịt Mồ Côi” đem hình ảnh cuộc sống loài vật trở nên sinh động và nhiều màu sắc, tươi vui khi còn nhỏ, khó khăn khi trưởng thành, hạnh phúc trong tình yêu đầu đời,… Loài vật cũng có câu chuyện của riêng chúng.
Cuốn sách này dành cho tất cả mọi người. Hình ảnh chú vịt Mồ Côi không chỉ hình ảnh để các bạn nhỏ thấy mình trong đó mà còn dành cho những người trưởng thành nhìn lại quãng đường mình đã từng đi qua. Sự thiếu thốn tình yêu thương gia đình là sự thiệt thòi to lớn nhưng chính vì điều đó mà con người ta cần thật nhiều mạnh mẽ và can đảm để có thể lớn lên.