Truyện kể về những ngày tháng ngắn ngủi cô bé Tuyền sống tại nhà chú Sáu – ở xóm nhỏ ven sông. Nơi đây Tuyền gặp gỡ những người bạn thôn quê hồn hậu, chân chất và cùng bạn bè trải qua những ngày tháng tuổi thơ êm đềm.
Cuốn sách là con tàu đưa độc giả quay ngược về quá khứ để tìm lại miền ký ức tuổi thơ. Tuy tuổi thơ mỗi người một khác. Có người lớn lên nơi đô thị phồn hoa, có người sinh trưởng nơi cao nguyên đất đỏ, có người cả thời niên thiếu lặn ngụp giữa những kênh rạch, sông ngòi,… Nhưng có tuổi thơ nào lại không tinh nghịch, có tuổi thơ nào không vui mừng khấp khởi lúc nhận bao lì xì, có tuổi thơ nào không buồn hiu hắt lúc bị mẹ rầy la, có tuổi thơ nào không có những rung động khẽ khàng của trái tim mới lớn. Tất cả những cung bậc cảm xúc ấy đều được thể hiện qua ngòi bút của Tuyền Nguyễn. Thông qua tuổi thơ của chính mình, tác giả gợi nhắc chúng ta nhớ về tuổi thơ trong tim mỗi người.
Trong các câu chuyện không bao giờ kể hết về tuổi thơ ấy luôn có hình bóng của những tình cảm chưa đủ chín để gọi là tình yêu, chưa đủ lớn để gọi là thương mến, nhưng cũng không đủ nhỏ để có thể vô cớ lãng quên. Với cô bé Tuyền trong tác phẩm “Bao giờ cho đến ngày xưa”, những tình cảm ấy được hình tượng hóa bằng bó hoa hành, bằng cành hoa ổi, bằng những trái xoài bói để dành riêng, bằng cái “hun” lên má mà “hun” xong là co giò chạy biến.
Giá cứ để những tình cảm ấy lớn lên, khi trưởng thành hai người nhận ra nhau không chỉ là thanh mai trúc mã, mà chính là tình cảm đủ lớn để nên vợ, nên chồng, thì chúng ta đã có một tiểu thuyết tình yêu bình thường được bày trên kệ sách nào đấy rồi chìm nghỉm không sủi chút tăm hơi. Nhưng Tuyền Nguyễn đã để những tình cảm trẻ thơ vĩnh viễn nằm lại miền thơ ấu. Những “tình cảm trong trẻo của trẻ con, tôi chỉ giữ trong tim làm kỷ niệm, chứ chưa bao giờ nghĩ rằng sẽ để nó lớn khôn”. Đó là sự trưởng thành không chỉ của cô bé Tuyền sau nhiều năm trở lại làng quê cũ, mà còn là sự chín chắn trong ngòi bút của tác giả dù đây là lần đầu tiên viết truyện thiếu nhi.
Nếu đã quá mệt mỏi với cuộc sống hiện tại bộn bề nhiều áp lực, khó khăn, hãy tìm đọc “Bao giờ cho đến ngày xưa” của Tuyền Nguyễn để được trở về với tuổi thơ – những ngày tháng yên bình và tươi đẹp nhất của cuộc đời.
( JENNIFER ĐÔNG ĐÔNG )